Πέμπτη 6 Νοεμβρίου 2014

Όπου ανοίγει ένα σχολείο κλείνει μια φυλακή ή έγιναν φυλακές τα σχολειά μας; (με αφορμή τις συλλήψεις στη Λαμία και μια συζήτηση με τον Γιώργο Παπασωτηρίου στο metadeftero.gr)


Καταλήψεις και φέτος. Μια παράδοση, που ανεξάρτητα από την συγκυρία και τα ιδιαίτερα κάθε φορά προβλήματα και ανεξάρτητα από το αν οι μαθητές μπορούν να διατυπώσουν «σοβαρά» αιτήματα, υποδεικνύει ένα κεντρικό ζήτημα: τα παιδιά δεν αγαπούν και δεν σέβονται το σχολείο, γιατί το σχολείο δεν αγαπά και δεν σέβεται ούτε τα παιδιά, ούτε τον κοινωνικό του ρόλο.
Το θυμόμαστε όλοι ως μαθητές, το ζουν όλες οι γενιές στο δέρμα τους, από την πιο τρυφερή ηλικία. Αν εξαιρέσει κανείς το νηπιαγωγείο, στο οποίο υπάρχει μια εικόνα πιο «σύγχρονης» δουλειάς, η ένταξη στο δημοτικό είναι συνήθως μια ψυχρολουσία για παιδιά και γονείς. Σωματικός και διανοητικός πειθαναγκασμός, ανύπαρκτη καθοδήγηση γονέων αλλά και δασκάλων, χαμηλή καλλιέργεια ομαδικότητας αλλά και καμία μέριμνα για τα ιδιαίτερα προβλήματα και τα ταλέντα κάθε μαθητή. Όλοι πρέπει να περάσουν στην ίδια γραμμή.
Η πολιτεία έχει το κύριο βάρος της ευθύνης για τους πολλαπλούς ρόλους του σχολείου: ως χώρου καλλιέργειας δεξιοτήτων και απόκτησης γνώσεων, ως ιδεολογικού μηχανισμού επιβολής κοινωνικών προτύπων, ως μέσου κοινωνικοποίησης κλπ. κλπ. Και για όσες δεκαετίες θυμάμαι εγώ, (δηλαδή  τουλάχιστον 4), οι βασικές μεταρρυθμίσεις που εξαγγέλθηκαν αφορούσαν μόνο το εξεταστικό σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση που με όλες τις παραλλαγές του, έμεινε ακλόνητα σταθερό στα βασικά του σημεία. Πρώτον το λύκειο αποτελεί απλώς βαθμίδα προετοιμασίας για τις εισαγωγικές εξετάσεις και μάλιστα αποτυχημένη και απαξιωμένη, αφού η προετοιμασία γίνεται πάντα εξωσχολικά. Δεύτερον οι εισαγωγικές εξετάσεις είναι μια λαιμητόμος, αφού παρά την αξία τους ως σχεδόν το μοναδικό αξιοκρατικό σύστημα επιλογής στην χώρα μας, δεν παύουν να καθορίζουν το αντικείμενο των σπουδών ενός παιδιού από την επίδοσή του μια συγκεκριμένη ώρα και μέρα.
Τα τελευταία χρόνια το κακό έχει παραγίνει: όσο και αν κάθε φουρνιά πιστεύει ότι «δεν πάει άλλο», κάθε φορά η εξέλιξη το διαψεύδει: το δημόσιο σχολείο και το πανεπιστήμιο υποβαθμίζεται διαρκώς και με όλους τους τρόπους. Μαθητές και φοιτητές στοιβάζονται σε μεγαλύτερα τμήματα, η εξοικονόμηση χρημάτων είναι το βασικό κριτήριο για όλα, η ενδοσχολική βία και ο ρατσισμός αυξάνονται, το ίδιο και οι υποσιτισμένοι μαθητές. Οι εξετάσεις όμως εντατικοποιούνται. Για όσους δεν τα βγάζουν πέρα, η πόρτα εξόδου είναι ανοιχτή. Η τελευταία «μεταρρύθμιση» του εξεταστικού συστήματος έγινε με χαρακτηριστική προχειρότητα. Η μεσαία κόρη μου, μαθήτρια Β Λυκείου, δεν ξέρει με ποια μαθήματα θα δώσει εξετάσεις για τις σχολές που την ενδιαφέρουν και συνεπώς αν τα μαθήματα της κατεύθυνσης που διάλεξε φέτος, θα είναι αυτά που θα της χρειαστούν τελικά. Του χρόνου θα μάθει ποιοι ήταν οι τυχεροί.
Με τη δημόσια παιδεία σε αυτή την κατάσταση και την προοπτική της ανεργίας μετά την αποφοίτηση, όσα παιδιά μπορούν προσανατολίζονται ήδη σε σπουδές εκτός Ελλάδας. Και όσο πιο άδικη και παράλογη γίνεται μια κατάσταση τόσο πιο αυταρχικά μας την επιβάλλουν. Μοναδικό μέλημα του υπουργείου παιδείας ήταν να καταγγείλει τους καταληψίες και να εκφοβίσει γονείς και μαθητές. Σε μερικά μέρη το τράβηξαν ακόμη παραπάνω. Σε δύο σχολεία στη Λαμία, έγιναν αστυνομικές εισβολές και συλλήψεις ανήλικων μαθητών και στη συνέχεια και των γονέων τους οι οποίοι παραπέμπονται να δικαστούν, όπως και την περασμένη χρονιά.
Υπάρχει όμως και ένα άλλο μέρος ευθύνης που πρέπει να αναλάβουμε όλοι μαζί. Πρέπει να σηκώσουμε το δημόσιο σχολείο στην πλάτη μας. Η πρωτοβουλία ανήκει στην εκπαιδευτική κοινότητα που σε προηγούμενα χρόνια δεν κινητοποιήθηκε παρά κυρίως για συνδικαλιστικά αιτήματα συχνά με την στενή έννοια του όρου. Σήμερα πρέπει να δώσουν ένα άλλο αγώνα. Για να έχουμε ένα δημόσιο σχολείο ανοιχτό στην κοινωνία, στον έλεγχο και τη συνεργασία της. Σχολεία που δεν θα τελειώνουν στο στενό ωράριο της διδακτέας ύλης, αλλά θα λειτουργούν με βιβλιοθήκες, εργαστήρια, λέσχες, θα οργανώνουν μαθητικές εφημερίδες, αθλητικές, πολιτιστικές και επιστημονικές εκδηλώσεις, κοινωνικές και περιβαλλοντικές δράσεις. Σχολεία χρήσιμα και σχολεία αγαπημένα. Σχολεία που θα καλούν τα παιδιά να υπερασπιστούν τη λειτουργία τους και να μην επιτρέψουν την υποβάθμισή τους. Σχολεία που θα καλούν γονείς, κοινωνικούς φορείς και αυτοδιοίκηση να συνεργαστούν και να τα στηρίξουν. Ας εξαντλήσουμε τα μέσα που έχουμε για να αποδώσουμε κύρος στα σχολεία και να χτίσουμε μια κοινωνική συμμαχία γύρω από την δημόσια παιδεία. Οι κυβερνώντες έχουν κάνει τις επιλογές τους. Ας δείξουμε και εμείς τις δικές μας επιλογές.
Podemos, όπως θάλεγαν και στην Ισπανία.
Δέσποινα Σπανούδη

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου